Verbouwingen

Hoe beleven zoveel mogelijk mensen Rubens’ universum in de best mogelijke omstandigheden? Met die vraag zette de Stad Antwerpen de Vlaamse Bouwmeester in 2016 aan het werk. Het onthaal was te krap, de historische woning niet voor iedereen toegankelijk, de collectie verdiende betere bewaring en ook de eigen medewerkers hadden nauwelijks ademruimte. Het duurzame totaalconcept brengt daar stap voor stap verandering in.

fase 1 | januari 2022 - mei 2024 

Vanuit het commerciële hart van Antwerpen kom je een andere wereld binnen. De nieuwe toegang van architecten Robbrecht en Daem aan Hopland 13 vangt de alsmaar toenemende bezoekersstroom probleemloos op en biedt veel meer comfort en beleving dankzij de bijkomende faciliteiten. Allemaal hypermodern. Logisch, want Rubens was een fan van vooruitstrevende architectuur. 

Hij zou het hedendaagse palazzo zeker smaken. Sterker nog: wie goed kijkt, herkent meteen de hand van de kunstenaar. Dit gebouw drukt je met de neus op de feiten, maar laat je tegelijk dromen. Je ziet hoe hij was, maar ook wie hij vandaag zou kunnen zijn. Je duikt in zijn verleden, maar linkt hem meer dan ooit aan het heden. Zowel in Rubens Experience, de bibliotheek als de aangrenzende tuin. 

De nieuwe ingang in cijfers

• 2.600 m² oppervlakte 

• 4.000m³ uitgegraven grond 

• 8 verdiepingen 

• 28 meter diep zijn de funderingen 

• 10 meter diep is de kelder 

• 1.400m³ stortbeton; ca 9m³ per betonmixer 

• 350 ton wapeningsstaal, waarvan 200 ton gevlochten op de werf en 150 ton in prefab betonelementen 

• 20 geothermische boringen op een diepte van 150m 

• 456 zuiltjes met een diameter van 18cm en een hoogte van 420cm op het gelijkvloers en 340cm op de verdiepen 

• 800m² glas 

• 48 zonnepanelen 

• 700 liter verf voor de schilderwerken 

Verken het volledige gebouw 

fase 1 | oktober 2022 - juni 2024

In de drukte van de stad brengt de tuin rust. Die werd opnieuw aangelegd op basis van historisch onderzoek, maar voldoet aan alle actuele duurzaamheidsnormen. Bijna 17.500 nieuwe planten, bomen, heesters, struiken en bollen vormen samen een museumzaal in openlucht. Kleurrijk in elk seizoen dankzij het plantadvies van de Belgische modeontwerper Dries Van Noten.  

De groene oase effent het pad tussen de nieuwbouw en de ​​kunstenaarswoning, nog volop in restauratie. Het eigentijdse en toegankelijke ontwerp van Ars Horti is gebaseerd op klassieke baroktuinen uit 17de, aangevuld met de vele anekdotes over de mooie momenten die Rubens hier beleefde met familie, vrienden, medewerkers en belangrijke klanten. 

De nieuwe tuin in cijfers

• 17.427 nieuwe planten in totaal 

• 39 bomen 

• 5.441 vaste planten 

• 631 klimplanten 

• 10.452 bloembollen en stinzenplanten 

• 346 heesters 

• 438 haagplanten 

• 30 orangerieplanten 

• 50 waterplanten 

Snuif alvast de sfeer op 

fase 2 | 2022 – ca. 2030 

De grondige restauratie van Rubens’ woonhuis duurt nog enkele jaren en houdt de deuren tijdelijk op slot. Ten vroegste in 2030 zwaaien ze opnieuw open en kijk je weer ongegeneerd binnen in de keuken, waskamer en slaapvertrekken van de familie Rubens. Een stuk toegankelijker door de extra bewegingsruimte, het vernieuwde sanitair en de discrete lift.   

De aanpassingen zijn noodzakelijk om bezoekers ook in de toekomst op een aangename manier te ontvangen. Een modern klimaatsysteem creëert de best mogelijke omstandigheden voor de collectie schilderijen. Duurzame faciliteiten en energiezuinige technieken maken het historische gebouw tot wat Rubens er al in zag: de ideale locatie voor expo’s, presentaties en internationale ontmoetingen.

Meer over Rubens’ woning 

fase 2 | 2023 – ca. 2030 

Het gebouw achter het Rubenshuis was in 17de uitvalsbasis van de Antwerpse schuttersgilde. De lokale kolveniers verzamelden er om hun schietkunsten te oefenen en zich te ontspannen. Later gaf het onderdak aan de bibliotheek van het Rubenianum. Die verhuisde intussen naar Hopland en dus krijgt het Kolveniershof een nieuwe invulling. 

Buurman Rubens schoof destijds geregeld met de gilde mee aan tafel. Een schilderij voor hun altaar in de Antwerpse kathedraal leverde hem de titel van erelid op. Voldoende reden om het hof grondig te restaureren en integreren in de werking van het Rubenshuis. Vanaf 2030 kun je hier terecht voor workshops, lezingen en andere events.

Voor fase 1 investeert de stad Antwerpen 18,5 miljoen euro. Toerisme Vlaanderen betaalt 4 miljoen euro. 

Voor fase 2 is de kostprijs geraamd op 32,5 miljoen euro.