De tuin van Rubens  

De tuin van het Rubenshuis is een verborgen parel in het hart van Antwerpen. Het is de plek waar de wereldberoemde kunstenaar Rubens met zijn gezin en entourage woonde en op adem kwam. 

De tuin van Rubens  
Reis door de tijd 

Als kleine jongen tuurde Peter Paul Rubens uren door het zolderraam van zijn huis op de Meir in Antwerpen naar de blekerij op de Wapper vlakbij zijn straat. Dat hij twintig jaar later – in 1610 – opeens eigenaar werd van het grote groene perceel waar hij altijd van gedroomd had, wist hij op dat moment nog niet. Samen met zijn eerste vrouw Isabella Brant kocht hij het stuk om zijn atelier en leven in onder te brengen. In de herfst van 1615 verhuist het gezin Rubens-Brant naar het domein. In volle verbouwing. Rubens spaarde kosten noch moeite om van deze woning op de Wapper een Italiaans stadspaleis te maken.

Jacob Harrewijn, Het Rubenshuis te Antwerpen, 1684, Collectie Stad Antwerpen, Rubenshuis, publiek domein
Spil van het domein

De tuin was de spil van zijn domein. De leerjongens en huishoudsters kruisten elkaar er op weg naar hun volgende taken. Rubens’ kinderen speelden er tussen tuinmannen Willem en Jaspar. En Rubens zelf? Die kuierde er met vrienden en familie en ontving er vorsten en beroemdheden. Zo kregen de zware gesprekken met het hof en opdrachtgevers de nodige zuurstof. Mocht de tuin kunnen spreken ...   

Wereldse invloeden 

Inspiratie voor de aanleg van de tuin was er in overvloed. Rubens’ vrouw Isabella had als kind altijd een grote tuin gehad aan haar ouderlijke huis in de Kloosterstraat. En ook de Italiaanse rondreizen van Rubens waren duidelijk zichtbaar in het uiteindelijke ontwerp van zijn hof. In Italië maakte hij kennis met de meest originele stadstuinen in Genua en prachtige tuinen in Mantua, Firenze en Rome.  

Als hofschilder kreeg hij ook de uitgestrekte tuinen van aartshertogen Albert en Isabella op de Coudenberg in Brussel onder ogen. Zo veranderde het stukje groen in het Rubenshuis in een ravissante plek om te leven. Een groene ruimte waar Rubens van genoot en hij in alle nieuwsgierigheid verschillende variëteiten van lokale flora liet planten. Bloemen, bomen, bollen, planten, dieren en mensen. De tuin was van iedereen!  

Beeld: Jan II Brueghel, De aartshertogen Albrecht en Isabella in de tuin van hun kasteel op de Coudenberg te Brussel, Collectie stad Antwerpen, Rubenshuis
Willem en Jasper

Net zoals de rest van het Rubenshuis, vraagt groen natuurlijk het nodige onderhoud. Zo had Rubens drie vrouwen en vijf mannen in dienst die zijn trouwe entourage vormden. Twee daarvan waren tuinmannen Willem Donckers en Jaspar Verbrugghen. Ze waakten over de tuin van Rubens alsof het die van henzelf was. 

David Teniers de Jonge, De Lente, c. 1644, The National Gallery, Londen, 1871

De groene vingers van Rubens

Maak kennis met tuinmannen Willem en Jaspar

background newsletter section