Overslaan en naar de inhoud gaan

Rubens als architect

Rubens was een architectuurkenner. Dat bewijst hij meer dan eens in zijn schilderijen. Maar Rubens was ook betrokken bij spraakmakende Antwerpse bouwprojecten. Het meest bekende voorbeeld is zijn eigen woonhuis, het Rubenshuis.

“Zijn woning zal de verbazing der vreemdelingen, de bewondering der reizigers opwekken” (Antwerps stadssecretaris in 1620)

 

Stadspaleis aan de Schelde

In 1610 koopt Rubens een huis met grond aan de Wapper in Antwerpen. Hij schetst de plannen voor een uitbreiding die aan alle wensen voldoet van de artiest, zakenman, familieman en kunstverzamelaar die hij zelf is. Het oorspronkelijke woonhuis in oud-Vlaamse stijl breidt hij uit met een halfrond overkoepeld beeldenmuseum en een schildersatelier in Italiaanse renaissance-stijl. Een indrukwekkende portiek verbindt het bestaande woonhuis met het nieuwe atelier en biedt een mooie doorkijk naar de tuin met gloednieuw tuinpaviljoen. Rubens bracht zijn ideeën over bouwkunst maar een keer in praktijk, maar hij bleek een archituurkenner van formaat. Vandaag is zijn ‘Paleis aan de Schelde’ een van de bekendste kunstenaarswoningen in de wereld.

Vermoedelijk bleef de woning van Rubens onaangeroerd tot in het midden van de 18de eeuw. Daarna werd het pand grondig verbouwd. De stad Antwerpen kan het pand aankopen in 1937 en laat het restaureren en reconstrueren. In 1946 opent het Rubenshuis als museum. Van Rubens’ ontwerp zijn twee originele onderdelen bewaard gebleven: de portiek, die de imposante doorgang naar de tuin vormt, en het tuinpaviljoen, de eyecatcher achter in de tuin.

Het belang van beide architecturale elementen kan niet overschat worden: het zijn vandaag de enige zichtbare sporen van Rubens als architect, die daarmee de barok in de Nederlanden heeft geïntroduceerd.

 

Schrijf je in op de nieuwsbrief