Portret van Rubens met zijn zoon Albert

Rubens' persoonlijke leven

Een overzicht

Rubens past niet in het rijtje van miskende kunstenaars die in armoede sterven. Tijdens zijn leven is hij een superster. Na zijn dood is hij nooit uit de belangstelling verdwenen.

  • 1577
    Rubens wordt geboren in Siegen (Duitsland) als zesde van zeven kinderen. Vader Jan Rubens (1531-1587) en moeder Maria Pypelinckx (1538-1608) hebben al 3 zonen (Jan Baptist, Hendrik en Filips) en 2 dochters (Blandina en Clara). Jan en Maria zijn afkomstig uit Antwerpen. Ze zijn gevlucht omwille van godsdienstoorlogen. 
     
  • 1587
    Vader Jan overlijdt.
     
  • 1589
    Moeder Maria keert terug naar Antwerpen met haar kinderen.
     
  • 1590
    Rubens verblijft in Oudenaarde een tijd bij Marguerite de Ligne, de weduwe van graaf Philippe de Lalaing. Daar is hij page en leert hij omgaan met adellijke kringen.
     
  • 1594
    Rubens kiest voor de schilderkunst en legt de basis van zijn professionele carrière. Hij gaat in de leer bij Otto van Veen.
     
  • 1600-1608
    Rubens werkt in Italië. In Rome verblijft hij bij zijn broer Filips (1574-1611), die er als geleerde werkzaam is. De twee hebben een erg persoonlijke en vriendschappelijk band.
     
  • 1608
    Moeder Maria ligt op sterven. Rubens vertrekt halsoverkop vanuit Italië, maar is te laat in Antwerpen om afscheid van haar te nemen. Maria is al gestorven.  
     
  • 1609
    Op 3 oktober trouwt Rubens met Isabella Brant (1591-1626), zijn buurmeisje en dochter van de stadsgriffier van Antwerpen, Jan Brant.
     
  • 1611
    Isabella Brant en Peter Paul Rubens krijgen hun eerste kind: Clara Serena (1611-1623). Rubens' broer Filips sterft onverwacht en Rubens heeft geen broers of zussen meer.
     
  • 1614
    Rubens’ eerste zoon, Albert (1614-1657), wordt geboren.
     
  • 1618
    Rubens’ tweede zoon, Nicolaas (1618-1655), wordt geboren.
     
  • 1623
    Tijdens een verblijf in Parijs in mei en juni wordt Rubens geplaagd door hevige jichtaanvallen. Op 25 oktober overlijdt Clara Serena, Rubens’ enige dochter, op twaalfjarige leeftijd. 
     
  • 1626
    Rubens’ vrouw Isabella Brant sterft, hoogst waarschijnlijk aan de gevolgen van de pestepidemie. Rubens is bijzonder aangedaan door het overlijden van zijn vrouw en schrijft daarover het volgende in een brief van 15 juli 1626:

    “Ik heb werkelijk een uitmuntende gezellin verloren, die men met recht en rede kon, ja moest liefhebben”.
     

  • 1628-1630
    Rubens is nauwelijks thuis. Voor zijn werk als diplomaat reist hij door heel Europa. De opvoeding van zijn twee zonen, Albert en Nicolaas, vertrouwt hij toe aan zijn vriend Gaspar Gevartius.
     
  • 1629
    In een brief van 8 augustus 1629 schrijft hij aan een van zijn geleerde vrienden vanuit Londen dat hij ernaar snakte om op adem te komen in zijn eigen huis “dat werkelijk nood heeft aan mijn aanwezigheid”.
     
  • 1630
    Op 6 december huwt hij met de 16-jarige Helena Fourment (1614-1673). Rubens schreef hierover het volgende in een brief van 18 december 1634:

    “Ik besloot te trouwen omdat ik vaststelde dat ik nog niet geschikt was voor het celibaat. Ik koos een jonge vrouw uit een fatsoenlijke, maar burgerlijke familie, hoewel iedereen mij aanried een vrouw van adel te nemen. Maar ik vreesde de hoogmoed, de algemene kwaal van de adel, zeker bij vrouwen. Daarom koos ik een meisje dat niet zou blozen wanneer ze me mijn penselen zag nemen. Om eerlijk te zijn leek het me hard om de kostbare schat van de vrijheid te verliezen in ruil voor de omhelzingen van een oude vrouw”.
     

  • 1632
    In januari wordt Clara Johanna (1632-1689), oudste dochter van Rubens en Helena Fourment, geboren.
     
  • 1633
    Rubens’ zoon Frans (1633-1678) wordt geboren.
     
  • 1635
    Rubens’ dochter Isabella Helena (1635-1652) wordt geboren. Hij koopt zijn buitenverblijf Het Steen in Elewijt, waar hij veel verblijft. Rubens doet het rustiger aan en geniet er van de vijgen en peren in zijn tuin, van het landschap in de omgeving en schildert er veel portretten van zijn geliefden en van het landschap.
     
  • 1637
    Rubens’ zoon Peter Paul (1637-1684) wordt geboren.
     
  • 1638
    Jichtaanvallen hinderen Rubens ernstig bij zijn werk. Hij verblijft in de zomermaanden in Elewijt. Aan het eind van het jaar worden hem de sacramenten der stervenden toegediend.
     
  • 1639
    Rubens zijn gezondheid gaat fel achteruit.
     
  • 1640
    Op 30 mei sterft Rubens. Hij wordt begraven op 2 juni in de Antwerpse Sint-Jacobskerk. Acht maanden na zijn dood, in 1641, wordt zijn jongste dochter Constantia Albertina (1641-1709/12) geboren.
     
  • Enkele jaren later
    Helena trouwt met jonker Jan Baptist van Broechoven van Bergeyck (1619-1683), met wie ze zes kinderen krijgt, het oudste wellicht buiten het huwelijk.  Helena overlijdt op 15 juli 1673 in Brussel op 59-jarige leeftijd. Haar stoffelijk overschot wordt op 4 augustus 1673 bijgezet in de Rubenskapel in de Sint-Jacobskerk van Antwerpen. 

Schrijf je in op de nieuwsbrief